Vào tối ngày 29/9/2013, tỉnh Yên Bái đã tổ chức buổi lễ công bố Quyết định phê duyệt Đề án “Xây dựng thị xã Văn hóa – Du lịch Nghĩa Lộ giai đoạn 2013 – 2020” và tổ chức “Màn đại xoè cổ lớn nhất Việt Nam”.
Màn đại xoè cổ lớn nhất Việt Nam với sự tham gia của 2013 nghệ nhân, diễn viên quần chúng của TX Nghĩa Lộ, đã được chuẩn bị từ nhiều tháng nay.
Hai nhà sưu tầm văn hoá dân gian là Lò Văn Biến và Điêu Thị Xiêng nhận nhiệm vụ hướng dẫn và tổ chức luyện tập.
Buổi trình diễn đêm 29/9 do nghệ sĩ ưu tú Hoàng Anh Đậu làm tổng đạo diễn, tổ chức tại sân vân động TX Nghĩa Lộ và được truyền hình trực tiếp trên sóng sóng VTV5 Đài truyền hình Việt Nam và Đài truyền hình tỉnh Yên Bái.
Màn đại xoè cổ với 6 điệu xoè thể hiện một cách tinh tế cuộc sống lao động, sinh hoạt của người Thái, ẩn chứa những giá trị nhân văn truyền thống được lưu truyền từ đời này qua đời khác. Đó là sự sáng tạo nghệ thuật đầy chất lãng mạn nhưng gần gũi với cuộc sống, sinh hoạt của người Thái Tây Bắc.
6 điệu xoè mỗi điệu có sự đặc sắc và ý nghĩa riêng.
Khắm khăn mơi lẩu – Nâng khăn mời rượu. Mỗi khi khách đến nhà để tỏ lòng hiếu khách người phụ nữ thay mặt gia chủ nâng khăn mời rượu. Không ai có thể từ chối chén rượu do những người phụ nữ chưng cất từ hạt gạo họ làm ra, men rượu và men tình người đã kết nối tình thân của chủ và khách, tình đoàn kết anh em của các dân tộc ngày càng bền chặt hơn.
Phá xí – Bốn phương. Người ở khắp bốn phương trời, mười phương đất. Với ý nghĩa nhân văn của người xưa, các dân tộc khắp bốn phương trời sống trên thế gian này đều là anh em một nhà. Khăn tung lên như mời gọi mọi người cùng về đây chung vui cùng trong một mái nhà không phân biệt trẻ già, trai gái, dân tộc.
Nhôm khăn – Tung khăn. Người phụ nữ Thái xưa dệt vải, thêu khăn cho chồng cho con. Trong những đêm Hạn khuống thường được tổ chức vào mùa xuân. Nơi chị em đến đây mang theo những chiếc khăn do bàn tay mình dệt, thêu lên.
Hạn khuống được tổ chức ở một gia đình có sàn rộng rãi, hoặc trên khoảng đất rộng đầu bản. Họ dựng sàn cao khoảng 1,5 – 2 m, được đốt một đống lửa ở giữa sàn. Những thanh niên, nam nữ đến hát hò, vui chơi tìm hiểu nhau trong Hạn khuống.
Phụ nữ tung khăn (nhôm khăn) để khoe chiếc khăn của mình làm ra. Trong ánh lửa hoà cùng ánh trăng người ta có thể thấy khăn ai đẹp, tức là bàn tay của cô gái đó khéo léo. Những chàng trai đến Hạn khuống để biết người phụ nữ nào khéo tay, thêu dệt giỏi thì chọn làm vợ…
Đổn hôn – Tiến lùi. Trong cuộc sống khi tiến hay lùi, chân nọ có thể vấp ngã nhưng được chân kia đỡ không đau.
Khắm khăn ỏm nọm – Không phân biệt gái trai, nắm tay nhau cùng vào vòng xoè. Đây là điệu xoè thể hiện tình đoàn kết thân ái giữa người với người, giữa các dân tộc với nhau.
Tốp mư – Vỗ tay. Sau khi làm xong một việc lớn, hay sau mùa gặt người ta tổ chức cuộc vui, họ vỗ tay reo mừng sự thành công đó.
Từ trên cao nhìn xuống, Màn đại xoè trông giống như một bông hoa 5 cánh tựa bông hoa ban rực rỡ sắc màu. Đây là một loài hoa biểu tượng của núi rừng Tây Bắc.
Ông Hoàng Thái Tuấn Anh – Trưởng đại diện Văn phòng Kỷ lục Miền Bắc tiến hành thẩm định Kỷ lục trước khi công bố quyết định và trao Kỷ lục.
Ông Trần Chiến Thắng, nguyên thứ trưởng Bộ Văn Hóa, phó chủ tịch TW Hội Kỷ lục Gia Việt Nam trao bằng xác lập Kỷ lục đến Chủ tịch UBND Thị xã Nghĩa Lộ – Yên Bái.
Giá trị nhân văn trong những điệu xoè thể trong Màn đại xoè cổ được Tổ chức Việt Nam công nhận là “Màn xoè cổ lớn nhất Việt Nam” do TX Nghĩa Lộ tổ chức với sự tham gia của 2.013 nghệ nhân và diễn viên quần chúng.
Qua việc tổ chức thành công Màn đại xoè lớn nhất Việt Nam, TX Nghĩa Lộ muốn giới thiệu với du khách gần xa về một vùng đất giàu truyền thống văn hoá dân tộc với những sắc màu đặc sắc và độc đáo của dân tộc Thái Mường Lò – Nghĩa Lộ, nơi lòng người luôn mến khách.
Phạm Vân: kylucvietnam.vn